Σάββατο 25 Μαΐου 2013

ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ- Μελοποιημένα Ποιήματα





Η Μπαλάντα του κυρ-Μέντιου

Στίχοι: Κώστας Βάρναλης
Μουσική: Λουκάς Θάνου

Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Ξυλούρης


Δεν λυγάνε τα ξεράδια και πονάνε τα ρημάδια

κούτσα μια και κούτσα δυο στης ζωής το ρημαδιό

Μεροδούλι ξενοδούλι δέρναν ούλοι οι αφέντες δούλοι

ούλοι δούλοι αφεντικό και μ' αφήναν νηστικό

και μ' αφήναν νηστικό

Ανωχώρι κατωχώρι ανηφόρι κατηφόρι

και με κάμα και βροχή ώσπου μου 'βγαινε η ψυχή

Είκοσι χρονώ γομάρι σήκωσα όλο το νταμάρι

κι έχτισα στην εμπασιά του χωριού την εκκλησιά

του χωριού την εκκλησιά

Άιντε θύμα άιντε ψώνιο άιντε σύμβολο αιώνιο

αν ξυπνήσεις μονομιάς θα 'ρθει ανάποδα ο ντουνιάς

θα 'ρθει ανάποδα ο ντουνιάς


Και ζευγάρι με το βόδι άλλο μπόι κι άλλο πόδι

όργωνα στα ρέματα τ αφεντός τα στρέμματα

Και στον πόλεμο όλα για όλα κουβαλούσα πολυβόλα

να σκοτώνονται οι λαοί για τ' αφέντη το φαΐ

για τ' αφέντη το φαί

Άιντε θύμα άιντε ψώνιο...


Koίτα οι άλλοι έχουν κινήσει έχει η πλάση κοκκινίσει

άλλος ήλιος έχει βγει σ' άλλη θάλασσα άλλη γη



Άιντε θύμα άιντε ψώνιο...






Ο μοιραοι




Μς στν πόγεια τν ταβέρνα,

μς σ καπνος κα σ βρισιές,

(πάνου στρίγγλιζε  λατέρνα)
λη  παρέα πίναμε ψές,
ψές, σν λα τ βραδάκια,
ν πνε κάτου τ φαρμάκια.

Σφιγγόταν  νας πλάι στν λλο
κα κάπου φτυοσε καταγς,
! πόσο βάσανο μεγάλο
τ βάσανο εναι τς ζως!
σο κι  νος ν τυραννιέται
σπρην μέρα δ θυμιέται!

(λιε κα θάλασσα γαλάζα
κα βάθος το σωτου ορανο,
! τς αγς κροκάτη γάζα
γαρούφαλλα το δειλινο,
λάμπετε-σβήνετε μακριά μας,
χωρς ν μπετε στν καρδιά μας!)

Το νο  πατέρας χρόνια δέκα
παράλυτος - διο στοιχει
το λλου κοντόμερη  γυνακα
στ σπίτι λιώνει π χτικιό,
στ Παλαμήδι  γυις το Μάζη
κ᾿  κόρη το γιαβ στ Γκάζι.

-Φταίει τ ζαβ τ ριζικό μας!
-Φταίει  θες πο μς μισε!
-Φταίει τ κεφάλι τ κακό μας!
-Φταίει πρώτ᾿ π᾿ λα τ κρασί!
«Ποις φταίει; Ποις φταίει;... κανένα στόμα
δν τβρε κα δν τπε κόμα.

τσι, στν σκοτειν ταβέρνα
πίνουμε πάντα μας σκυφτοί,
σν τ σκουλήκια κάθε φτέρνα
που μς ερει, μς πατε:
δειλοί, μοιραοι κι βουλοι ντάμα!
προσμένουμε, σως, κάποιο θάμα!






Το τραγούδι του τρελού 

Μουσική: Νίκος Μαμαγκάκης, Ποίηση : Κώστας Βάρναλης, Τραγούδι : Μαρία Δημητριάδη, Δίσκος : ΣΚΛΑΒΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ (1974)



Άϊ! με το γύφτικο ζουρνά, 
με νταγερέ, που κουδουνά, 
σύρε σκοπόν αντάμικο.
Εστράβωσα τη φέσα μου, 
έρωτας που `ναι μέσα μου
για να χορέψω τσάμικο.

Χίλια χέρια κι άρματα
να `χα να σας φράξω, 
να `χα και δυο κέρατα
τον οχτρό να σκιάξω!

Για να βαστάξει όσο μπορεί, 
το μακελειό, να `στε γεροί, 
της πένας αντρειωμένοι!
Κανοναρχάτε τ’ όνομά μας, 
όντας η δόξα μελετά μας
τα σκελετά, γερμένη.

Να χαμ’ ένα βασιλιά, 
για να μας θαμπώνει, 
με λειρί στο κούτελο, 
και φωνή τρομπόνι!

Όλα εδώ χάμου ψεύτικα.
Δε σ’ έζησα, ονειρεύτηκα, 
μαύρη ζωή, όλη πίκρα.
Μα θα χαρώ σε, λευτεριά, 
αιώνια αλήθεια κι ομορφιά, 
σαν θα περάσω αντίκρα.

Να χαμ’ ένα βασιλιά, 
δράκο με χοντρό λαιμό, 
σέρτικο κι αράθυμο, 
για να κάνει πόλεμο!

Άμποτε λίγο να δυνόμουν
για μια στιγμή να τρελαινόμουν, 
ο σαλεμένος νους
και τα κλεισμένα τσίνορα
να μην ξαμώνουν σύνορα
και χώριους ουρανούς!

Να ιδώ τον κόσμο ανάποδα
τον αδερφό μου ξένο
και τον οχτρόν αδέρφι μου
αδικοσκοτωμένο.


Ο Κ.Βάρναλης απαγγέλει το τελευταίο του Ποίημα (1974)



Με πάθος την αλήθεια φανερώνω,
μα ποιος μ ακούει; Κάτι άγουρα παιδιά.
Γυροκοιτάω, κανένας δε με ξέρει,
όπως κι εγώ δεν ξέρω τον εαυτό μου.
Πλήθος μεγάλοι στο Μουσειο της Τέχνης,
αθάνατοι όλοι, λίγοι μόνο ζούνε.
Οκτώβρης 1974

Το ποίημα αυτό είναι γραμμενο αμέσως μετά την πτώση της χούντας και βρίσκεται στη συλλογή Οργή λαού που εκδόθηκε μετά τον θανατό του.

1 σχόλιο :

  1. “Αλίμονο στον αυτόδουλο πολίτη, που φτασμένος στα έσχατα της απελπισιάς παραδίνεται, για να σωθεί, στο έλεος του Θεού και στους νόμους των Κλεφτών”».

    Το «συνταρακτικό μοτίβο» που διαπερνάει το έργο του Βάρναλη είναι το «ξύπνημα» της ταξικής συνείδησης (το «ξύπνημα» του λαού): «Το κεφάλι του λαού. Να το πρόβλημα!».

    Ένα τέτοιο «ξυπνητήρι» ήθελε ο Βάρναλης να είναι και το έργο του…

    ΑπάντησηΔιαγραφή