Του Νίκου Μπογιόπουλου
Υπάρχει κάτι χειρότερο και πιο επικίνδυνο από τη δυστυχία. Να συνηθίσεις τη δυστυχία. Υπάρχει κάτι χειρότερο, έγραψε ο Καμύ στην Πανούκλα, από την πανούκλα. Να συνηθίσεις την πανούκλα.
Υπάρχει απειλή μεγαλύτερη ακόμα κι από την τραγωδία που βιώνουμε. Η απειλή, ο ακόμα μεγαλύτερος κίνδυνος, είναι ό,τι ζούμε να μας κάνουν να το συνηθίσουμε. Να μας μάθουν να ζούμε υποκύπτοντας και αποδεχόμενοι πως όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας είναι «κανονικά»...
Ότι είναι «κανονικό» να πετάνε «μαύρο» στην ΕΡΤ. Ότι είναι «κανονικό» να έχουν γεμίσει τα πάρκα και οι πλατείες με άστεγους. Ότι είναι «κανονικό» να ψάχνεις δουλειά για 300 και 500 ευρώ το μήνα. Ότι είναι «κανονικό» να ψάχνουν άνθρωποι φαγητό στα σκουπίδια και στα σισίτια. Ότι είναι «κανονικό» να ξεπουλιούνται τα πάντα, ακόμα και ο τοίχος της Καισαριανής! Ότι είναι «κανονικό» να κυκλοφορούν ανάμεσα μας παριστάνοντας τους «σωτήρες» αυτοί που γέμισαν με πάνω από μισό εκατομμύριο παιδιά τις στατιστικές της ασιτίας.
Αν καταφέρουν όλα αυτά να τα συνηθίσουμε, αν καταφέρουν να μας κάνουν να αποδεχτούμε ότι όλα αυτά είναι «κανονικά», ότι κάπως έτσι θα συνεχίσουμε να ζούμε, τότε δεν θα έχουν απλά νικήσει. Θα μας έχουν κατατροπώσει. Απ' έξω κι από μέσα μας.
Όχι! Ο κόσμος τους δεν είναι «κανονικός». Ότι πριν από μισόν αιώνα ο άνθρωπος πάτησε στη Σελήνη, αλλά μισόν αιώνα μετά, σε συνθήκες πρωτόγνωρων επιστημονικών και τεχνολογικών δυνατοτήτων, αποτελεί ζητούμενο, για τη μισή ανθρωπότητα, το να εξασφαλίσει ένα πιάτο φαΐ, δεν είναι «κανονικό».
Ότι πριν από 70 χρόνια, η κρίση του καπιταλισμού πληρώθηκε από την ανθρωπότητα με τον πιο βαρύ φόρο αίματος κατά τη διάρκεια ενός Παγκοσμίου Πολέμου, όπου το φρικτό τέρας παραλίγο να καταλάβει «ανεπαισθήτως» τον κόσμο και ότι παρ' όλα αυτά στις μέρες μας, στην ίδια καπιταλιστική μήτρα, παράγεται και επωάζεται το ίδιο αυγό του ίδιου φιδιού, δεν είναι «κανονικό».
Πριν από δύο αιώνες και παραπάνω, η ανθρωπότητα δονήθηκε από το όραμα ενός κόσμου «ελευθερίας, ισότητας, αδελφότητας». Ακολούθησε η Παρισινή Κομμούνα και η Επανάσταση του 17 που έδειξαν πώς πρέπει αλλά και πώς μπορεί να είναι ο κόσμος. Που έδειξαν ότι είναι κατορθωτό ο άνθρωπος, από την προϊστορία της βαρβαρότητας και της εκμετάλλευσης, να περάσει στο «βασίλειο» της ικανοποίησης όλων των αναγκών του και της αξιοποίησης όλων των ικανοτήτων του.
Σήμερα, κατά τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, οι ανισότητες, η ανελευθερία, ο καταναγκασμός, η μετατροπή του ανθρώπου σε «λύκο για τον άνθρωπο» αποτελούν παγκοσμιοποιημένο δόγμα. Ένα δόγμα που διεκδικεί να επιβάλλεται ως «λογικός μονόδρομος» μέσα από τη διαστρέβλωση, την προπαγάνδα, την παραπληροφόρηση, την καταστολή, τον εκβιασμό, την τρομοκρατία. Αυτό δεν είναι «κανονικό».
Είναι προφανές, λοιπόν, ότι ήρθε η ώρα να αντιμετωπίσουμε ξανά τον «ρινόκερο».
Όπως ο ήρωας του Ιονέσκο. Όπως ο Μπερανζέ, που έμεινε όρθιος όσο κι αν έβλεπε τους γύρω του να συνθηκολογούν με τη δυστυχία. Να μετατρέπονται σε δούλους υποτασσόμενοι στους νόμους της ζούγκλας. Να ενσωματώνονται, να προσαρμόζονται στη φρίκη και να μεταλλάσσονται. Να γίνονται ο ένας μετά τον άλλον ρινόκεροι. Να ενστερνίζονται την ασχήμια και να παραιτούνται από κάθε διάθεση αντίστασης. Να αποδέχονται ότι θα ζήσουν με τα λίγα χωρίς να διεκδικούν ό,τι τους ανήκει. Να υποτάσσονται στο φόβο και στη «μοίρα». Να αρνούνται τη δυνατότητα να σηκώσουν ανάστημα απέναντι στο «ζωώδες», στο παράλογο, στο απεχθές, στο ψεύτικο, στο βάρβαρο.
Ο Ιονέσκο στον Ρινόκερο βάζει τον ήρωα του να αρνείται να σκύψει το κεφάλι στους κυρίαρχους και σε μια πόλη που ο ένας μετά τον άλλο μεταλλάσσονται σε ρινόκερους, ο Μπερανζέ κραυγάζει:
«Ενάντια σε όλο τον κόσμο! Θα υπερασπίσω τον εαυτό μου ενάντια σε όλον τον κόσμο, δεν θα καθίσω με σταυρωμένα χέρια, θα πολεμήσω. Είμαι ο τελευταίος άνθρωπος και μέχρι να 'ρθει το τέλος θα παραμείνω άνθρωπος! Όχι, δεν θα συνθηκολογήσω! Δεν θα γίνω σαν και σας!»
Ο Μπερανζέ -ο καθένας από εμάς δηλαδή- πρέπει να ξαναβρεί τη φωνή του. Να σηκώσει ξανά το ανάστημα του. Είναι καθήκον. Είναι υποχρέωση. Όχι στο όνομα μιας στενά ατομικής αξιοπρέπειας απέναντι στην κυρίαρχη «ρινοκεριάδα». Όχι μόνο ως υποχρέωση απέναντι στον εαυτό μας. Όχι για να ξεχωρίσουμε από τον κόσμο.
Πρέπει να παραμείνουμε όρθιοι, να μη συνθηκολογήσουμε -αυτός είναι ο πραγματικός μονόδρομος- γιατί πρέπει να σμίξουμε τον κόσμο. Πρέπει να μείνουμε όρθιοι και ανυποχώρητοι, γιατί μόνο έτσι -όρθιοι- δεν θα αφήσουμε, δεν θα επιτρέψουμε να υποταχθεί ο κόσμος σε εκείνους που θέλουν να τον μετατρέψουν σε «ρινόκερο».
Θα μείνουμε όρθιοι.
Γιατί αρνούμαστε -για εμάς, για τα παιδιά μας, για τους συντρόφους μας στο εργοστάσιο, στο γραφείο, στη γειτονιά, στο σχολείο- να γίνουμε σκλάβοι, συμβιβασμένοι με την «κανονικότητα» της κτηνωδίας τους.
Υπάρχει απειλή μεγαλύτερη ακόμα κι από την τραγωδία που βιώνουμε. Η απειλή, ο ακόμα μεγαλύτερος κίνδυνος, είναι ό,τι ζούμε να μας κάνουν να το συνηθίσουμε. Να μας μάθουν να ζούμε υποκύπτοντας και αποδεχόμενοι πως όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας είναι «κανονικά»...
Ότι είναι «κανονικό» να πετάνε «μαύρο» στην ΕΡΤ. Ότι είναι «κανονικό» να έχουν γεμίσει τα πάρκα και οι πλατείες με άστεγους. Ότι είναι «κανονικό» να ψάχνεις δουλειά για 300 και 500 ευρώ το μήνα. Ότι είναι «κανονικό» να ψάχνουν άνθρωποι φαγητό στα σκουπίδια και στα σισίτια. Ότι είναι «κανονικό» να ξεπουλιούνται τα πάντα, ακόμα και ο τοίχος της Καισαριανής! Ότι είναι «κανονικό» να κυκλοφορούν ανάμεσα μας παριστάνοντας τους «σωτήρες» αυτοί που γέμισαν με πάνω από μισό εκατομμύριο παιδιά τις στατιστικές της ασιτίας.
Αν καταφέρουν όλα αυτά να τα συνηθίσουμε, αν καταφέρουν να μας κάνουν να αποδεχτούμε ότι όλα αυτά είναι «κανονικά», ότι κάπως έτσι θα συνεχίσουμε να ζούμε, τότε δεν θα έχουν απλά νικήσει. Θα μας έχουν κατατροπώσει. Απ' έξω κι από μέσα μας.
Όχι! Ο κόσμος τους δεν είναι «κανονικός». Ότι πριν από μισόν αιώνα ο άνθρωπος πάτησε στη Σελήνη, αλλά μισόν αιώνα μετά, σε συνθήκες πρωτόγνωρων επιστημονικών και τεχνολογικών δυνατοτήτων, αποτελεί ζητούμενο, για τη μισή ανθρωπότητα, το να εξασφαλίσει ένα πιάτο φαΐ, δεν είναι «κανονικό».
Ότι πριν από 70 χρόνια, η κρίση του καπιταλισμού πληρώθηκε από την ανθρωπότητα με τον πιο βαρύ φόρο αίματος κατά τη διάρκεια ενός Παγκοσμίου Πολέμου, όπου το φρικτό τέρας παραλίγο να καταλάβει «ανεπαισθήτως» τον κόσμο και ότι παρ' όλα αυτά στις μέρες μας, στην ίδια καπιταλιστική μήτρα, παράγεται και επωάζεται το ίδιο αυγό του ίδιου φιδιού, δεν είναι «κανονικό».
Πριν από δύο αιώνες και παραπάνω, η ανθρωπότητα δονήθηκε από το όραμα ενός κόσμου «ελευθερίας, ισότητας, αδελφότητας». Ακολούθησε η Παρισινή Κομμούνα και η Επανάσταση του 17 που έδειξαν πώς πρέπει αλλά και πώς μπορεί να είναι ο κόσμος. Που έδειξαν ότι είναι κατορθωτό ο άνθρωπος, από την προϊστορία της βαρβαρότητας και της εκμετάλλευσης, να περάσει στο «βασίλειο» της ικανοποίησης όλων των αναγκών του και της αξιοποίησης όλων των ικανοτήτων του.
Σήμερα, κατά τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, οι ανισότητες, η ανελευθερία, ο καταναγκασμός, η μετατροπή του ανθρώπου σε «λύκο για τον άνθρωπο» αποτελούν παγκοσμιοποιημένο δόγμα. Ένα δόγμα που διεκδικεί να επιβάλλεται ως «λογικός μονόδρομος» μέσα από τη διαστρέβλωση, την προπαγάνδα, την παραπληροφόρηση, την καταστολή, τον εκβιασμό, την τρομοκρατία. Αυτό δεν είναι «κανονικό».
Είναι προφανές, λοιπόν, ότι ήρθε η ώρα να αντιμετωπίσουμε ξανά τον «ρινόκερο».
Όπως ο ήρωας του Ιονέσκο. Όπως ο Μπερανζέ, που έμεινε όρθιος όσο κι αν έβλεπε τους γύρω του να συνθηκολογούν με τη δυστυχία. Να μετατρέπονται σε δούλους υποτασσόμενοι στους νόμους της ζούγκλας. Να ενσωματώνονται, να προσαρμόζονται στη φρίκη και να μεταλλάσσονται. Να γίνονται ο ένας μετά τον άλλον ρινόκεροι. Να ενστερνίζονται την ασχήμια και να παραιτούνται από κάθε διάθεση αντίστασης. Να αποδέχονται ότι θα ζήσουν με τα λίγα χωρίς να διεκδικούν ό,τι τους ανήκει. Να υποτάσσονται στο φόβο και στη «μοίρα». Να αρνούνται τη δυνατότητα να σηκώσουν ανάστημα απέναντι στο «ζωώδες», στο παράλογο, στο απεχθές, στο ψεύτικο, στο βάρβαρο.
Ο Ιονέσκο στον Ρινόκερο βάζει τον ήρωα του να αρνείται να σκύψει το κεφάλι στους κυρίαρχους και σε μια πόλη που ο ένας μετά τον άλλο μεταλλάσσονται σε ρινόκερους, ο Μπερανζέ κραυγάζει:
«Ενάντια σε όλο τον κόσμο! Θα υπερασπίσω τον εαυτό μου ενάντια σε όλον τον κόσμο, δεν θα καθίσω με σταυρωμένα χέρια, θα πολεμήσω. Είμαι ο τελευταίος άνθρωπος και μέχρι να 'ρθει το τέλος θα παραμείνω άνθρωπος! Όχι, δεν θα συνθηκολογήσω! Δεν θα γίνω σαν και σας!»
Ο Μπερανζέ -ο καθένας από εμάς δηλαδή- πρέπει να ξαναβρεί τη φωνή του. Να σηκώσει ξανά το ανάστημα του. Είναι καθήκον. Είναι υποχρέωση. Όχι στο όνομα μιας στενά ατομικής αξιοπρέπειας απέναντι στην κυρίαρχη «ρινοκεριάδα». Όχι μόνο ως υποχρέωση απέναντι στον εαυτό μας. Όχι για να ξεχωρίσουμε από τον κόσμο.
Πρέπει να παραμείνουμε όρθιοι, να μη συνθηκολογήσουμε -αυτός είναι ο πραγματικός μονόδρομος- γιατί πρέπει να σμίξουμε τον κόσμο. Πρέπει να μείνουμε όρθιοι και ανυποχώρητοι, γιατί μόνο έτσι -όρθιοι- δεν θα αφήσουμε, δεν θα επιτρέψουμε να υποταχθεί ο κόσμος σε εκείνους που θέλουν να τον μετατρέψουν σε «ρινόκερο».
Θα μείνουμε όρθιοι.
Γιατί αρνούμαστε -για εμάς, για τα παιδιά μας, για τους συντρόφους μας στο εργοστάσιο, στο γραφείο, στη γειτονιά, στο σχολείο- να γίνουμε σκλάβοι, συμβιβασμένοι με την «κανονικότητα» της κτηνωδίας τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου