O καφές και η δημοκρατία, του Αζίζ Νεσίν

Ο καφές και η δημοκρατία σατιρίζει την πολιτική κατάσταση της χώρας του και στο πρόλογό του προς τους Έλληνες αναγνώστες μιλά για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τη φιλία μεταξύ των λαών.Εδώ ένα μικρό απόσπασμα (Αζίζ Νεσίν, Ο καφές και η δημοκρατία, εκδ. θεμέλιο, σελ. 182)
-----------------

Δυο πράγματα δεν ευδοκιμούν στη χώρα μας. το ένα είναι
το δέντρο του καφέ και το άλλο η Δημοκρατία. Και τα δύο μας
έρχονται από το εξωτερικό.
Στα χώματά μας δεν μπορέσαμε ν’ αναπτύξουμε 

με κανένα τρόπο το δέντρο του καφέ.
Το κλίμα της χώρας μας, το νερό, το χώμα,
δεν είναι κατάλληλα
για την ανάπτυξη του δέντρου αυτού.

Όσο για τη Δ η μ ο κ ρ α τ ί α…
Η αλήθεια είναι πως ό,τι περνούσε από το χέρι μας,
δεν παραλείψαμε να το κάνουμε,
για την ανάπτυξή της, για την εδραίωσή της.

Αν κοιτάξετε την ιστορία μας,
πριν από εκατό χρόνια πάνω κάτω
ρίχτηκε στη χώρα μας
ο σπόρος της Δ η μ ο κ ρ α τ ί α ς.

Είναι εκατό χρόνια που όλο λέμε:
“Αμάν η Δημοκρατία μας μπουμπούκιασε!…”
“Η νεαρή Δημοκρατία μας!…”
“Αμάν η νεαρή Δημοκρατία μας!…”

Να είναι δοξασμένος αυτός που τη μεγάλωσε,
μόλις καταφέραμε τόσα χρόνια να φέρουμε
σ’ αυτό το ανάστημα τη Δημοκρατία,
έγινε ένα φιντάνι η Δ η μ ο κ ρ α τ ί α.

Αν ξοδεύαμε αυτό τον κόπο των εκατό χρόνων
που αφιερώσαμε στη Δ η μ ο κ ρ α τ ί α,
για την ανάπτυξη του καφέ,
σήμερα η χώρα μας θα γινόταν δάσος από καφέ,
που δεν τ’ άγγιξε ο μπαλτάς του ξυλοκόπου.

Στο παρελθόν κρίθηκε απαραίτητο,
δεν το είχαμε καταλάβει.
αντί να φυτέψουμε σπόρο καφέ,
φυτέψαμε το σπόρο της Δ η μ ο κ ρ α τ ί α ς.

“Δόξα τω Θεώ”,
αν και δεν έχουμε καμιά στενοχώρια
απ’ τη μεριά της Δ η μ ο κ ρ α τ ί α ς,
εμείς ξέρουμε το τι τραβάμε
από την έλλειψη του καφέ.

Καφές είναι αυτός!… Δε μοιάζει σε τίποτε.
Έτσι είναι η Δ η μ ο κ ρ α τ ί α;
Και να είναι και να μην είναι το ίδιο κάνει…
Αν δεν υπάρχει καφές,
του ανθρώπου το κεφάλι γυρίζει,
αν δεν υπάρχει Δ η μ ο κ ρ α τ ί α,
του ανθρώπου το κεφάλι δεν γυρίζει.

Ο καφές μοσκοβολάει,
η Δ η μ ο κ ρ α τ ί α ούτε καν έχει μυρουδιά.
Τον καφέ τον βάζεις στο φλιτζάνι, τον πίνεις.
Η Δ η μ ο κ ρ α τ ία ούτε τρώγεται, ούτε πίνεται.

Σε τι χρειάζεται αυτή η Δ η μ ο κ ρ α τ ί α,
μπορείτε να μου πείτε;
Στη χώρα μας έρχεται από το εξωτερικό
μπόλικη μπόλικη Δ η μ ο κ ρ α τ ί α,
αλλά καφές δεν έρχεται.

Τον καφέ τον πουλάνε, τη Δημοκρατία τη δίνουν.
Ο καφές είναι με λεφτά, η Δημοκρατία τζάμπα
Για τον καφέ χρειάζεται συνάλλαγμα,
για τη Δ η μ ο κ ρ α τ ί α.. τίποτα δεν χρειάζεται.

Για κοιτάξτε το τι τραβάμε απ’ τον καφέ.
Σάμπως δεν έχουμε συνηθίσει στον καλό καφέ;
Αμέσως καταλαβαίνουμε
τον καλό καφέ απ’ τον άσκημο,
το μπαγιάτικο απ ‘το φρέσκο,
το νοθεμένο απ ‘το σκέτο.

Ζωή να ‘χουνε, μερικοί πατριώτες
μας έκαναν ψεύτικο καφέ.
Στην αρχή βγήκε ο κριθαρένιος καφές,
δεν έπιασε.

Ύστερα βγήκε καφές από φασόλια,
δεν το κατάπιαμε.
Εμείς σαν έθνος είμαστε θεριακλήδες του καφέ.
αν και καταπίνουμε όλες τις απομιμήσεις,
του καφέ την απομίμηση.. δεν την καταπίνουμε.

Ω, Ύψιστε! Να γινόταν... τόσο δα
απ’ ό,τι καταλαβαίνουμε απ’ αυτόν τον καφέ,
να κ α τ α λ α β α ί ν α μ ε... και από Δ η μ ο κ ρ α τ ί α.