ΟΙ ΑΝΕΓΓΙΧΤΟΙ - Εξάντας Ντοκυμαντέρ

160 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ινδία έχουν γεννηθεί έξω από κάθε κάστα. Τους αποκαλούν Ανέγγιχτους· δεν επιτρέπεται να τους αγγίξει κανείς γιατί θα μολυνθεί! Οι ίδιοι αποκαλούν τους εαυτούς τους «ντάλιτ», που σημαίνει «σπασμένοι, θρυμματισμένοι άνθρωποι».

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σενάριο / Σκηνοθεσία / Παρουσίαση: Γιώργος Αυγερόπουλος, Editing Director: Δημήτρης Νικολόπουλος, Αρχισυνταξία: Αποστόλης Καπαρουδάκης, Οργάνωση /Διεύθυνση Παραγωγής: Αναστασία Σκουμπρή, Έρευνα: Γιώργος Αυγερόπουλος / Parvez Khan, Εικόνα / Ήχος: Dinesh Lal, Mοντάζ: Δημήτρης Νικολόπουλος / Μελέτης Πόγκας  / Χρήστος Κωστακόπουλος, Μουσική επιμέλεια: Ελένη Μαθιουδάκη, Επιμέλεια ύλης και Ιστοσελίδας: Κώστας Γεωργιάδης , Έλλη Κριθαράκη / Μια παραγωγή της Small Planet, για την ΕΡΤ ©2005-2006

ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Original shooting format: SD PAL 576i / Aspect ratio: 4:3 PAL / Γλώσσες: Ινδικά, Αγγλικά, Ελληνικά / Υπότιτλοι: Ελληνικοί / Διαθέσιμες Εκδόσεις: Ελληνική

http://www.exandasdocumentaries.com/documentaries/chronologically/2005-2006/114-the-untouchables-

Λίγες ημέρες πριν τον ερχομό του 2006 μ.Χ., 58 χρόνια μετά την κήρυξη της ανεξαρτησίας της, «η μεγαλύτερη δημοκρατία του κόσμου», η πατρίδα ενός δισεκατομμυρίου ογδόντα εκατομμυρίων ανθρώπων, ο «γίγας» που η διεθνής οικονομική κοινότητα αναμένει την αφύπνισή του, μια από τις πυρηνικές δυνάμεις του πλανήτη γη, κρατάει καλά κρυμμένο ένα «μικρό μυστικό»...

Ο Θεός γέννησε πρώτα τους Βραχμάνους από το στόμα του" έλεγε ο μπάμπα Σάντα ο ασκητής, με μάτια που έλαμπαν από πίστη. «Μετά, ο Θεός, γέννησε απ' τα μπράτσα του τους Κσατρίγιε τους πολεμιστές, για να προστατεύουν τους Βραχμάνους. Μετά έβγαλε από την κοιλιά του τους Βέσναβ, για να κάνουν εμπόριο. Και τέλος, έβγαλε τους Σούντρ από τα πόδια του, για να υπηρετούν όλους τους από πάνω."

Οι πιστοί επιδοκίμαζαν τον ασκητή με τα μακριά γένια και το αυστηρό πρόσωπο. Πάνε περίπου 3.000 χρόνια από τότε που ο Ινδουισμός χώρισε τους Ινδούς σε αυτές τις τέσσερις κάστες. Και δημιούργησε το αρχαιότερο σύστημα κοινωνικής ιεραρχίας, ένα σύστημα που εξακολουθεί να λειτουργεί και στις μέρες μας, ρυθμίζοντας την καθημερινότητα των ανθρώπων. Και καταδικάζοντας εκατομμύρια από αυτούς σε μια ανείπωτη σκλαβιά.

Υπάρχουν 160.000.000 άνθρωποι που ζουν σήμερα στην Ινδία και έχουν γεννηθεί έξω από κάθε κάστα. Τους αποκαλούν Ανέγγιχτους. Πρόκειται για αυτούς που θεωρούνται τόσο μιαροί ώστε δεν επιτρέπεται ούτε καν να τους αγγίξει κανείς, γιατί θα μολυνθεί! Οι ίδιοι οι Ανέγγιχτοι αποκαλούν τους εαυτούς τους "ντάλιτ", που σημαίνει "σπασμένοι, θρυμματισμένοι άνθρωποι".

Οι Ανέγγιχτοι είναι «οι κατώτατοι των κατώτατων». Έχουν στιγματιστεί κατά την γέννησή τους ως ακάθαρτοι και υπάνθρωποι κι αυτό έχει προδιαγράψει τη μοίρα από την οποία ελάχιστοι κατάφεραν να ξεφύγουν. Σε όλη τους την ζωή θα κάνουν τις πιο βρώμικες δουλειές που υπάρχουν, υποχρεωμένοι πολλές φορές από μέλη των ανώτερων καστών να καθαρίζουν περιττώματα ανθρώπων και ζώων με τα χέρια. Δεν θα έχουν καμία περιουσία, τα παιδιά τους, αν πάνε σχολείο, θα κάθονται στις πίσω σειρές χωριστά από τα υπόλοιπα...

Οι ντάλιτς ζουν με τον καθημερινό φόβο του δημόσιου εξευτελισμού. Ακόμα και το να περάσουν από μια γειτονιά ανώτερης κάστας θα μπορούσε να βάλει σε κίνδυνο την ζωή τους. Υπολογίζεται πως κάθε μέρα δύο ντάλιτ δολοφονούνται, τρεις γυναίκες ντάλιτ βιάζονται και δυο σπίτια ντάλιτ τυλίγονται στις φλόγες από μέλη των ανώτερων καστών.

Στην επαρχία Μπιχάρ ολόκληρα χωριά ντάλιτ αφανίζονται από ακροδεξιούς παραστρατιωτικούς των ανώτερων καστών, σε ένα είδος «κοινωνικής εκκαθάρισης». Σε άλλες επαρχίες της Ινδίας, οι Ανέγγιχτοι δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό «για να μην μολύνουν το πηγάδι». Δεν μπορούν να μπουν σε ναούς, σε δημόσια μέσα μεταφοράς ή να πιούν τσάι σε ένα τεϊοποτείο. Ακόμη και στα αστυνομικά τμήματα, συχνά, τους ζητάνε «εισιτήριο» για να μπορέσουν να μπουν και να καταγγείλουν αυτό που τους συνέβη.

Για τον πλούσιο γαιοκτήμονα Τσιτέντερ όλα τα παραπάνω είναι αυτονόητα και σωστά. Απαντά ορθά-κοφτά στις ερωτήσεις του Γιώργου Αυγερόπουλου, εκφράζοντας την νοοτροπία της κάστας που ανήκει, της ανώτερης κάστας που εξουσιάζει στην Ινδική επαρχεία τον 21^ο αιώνα.

- Αν πάτε σε ένα ναό να προσευχηθείτε και βρείτε εκεί έναν ντάλιτ;

- Δεν θα μπω. Πρώτα από όλα, δεν θα αφήσω τον ντάλιτ να μπει μέσα στο ναό.

- Αν είστε σε ένα τεϊοποτείο και ένας ντάλιτ κάτσει δίπλα σας, θα πιείτε το τσάι σας;

- Δεν θα το πιω, θα το πετάξω και θα φύγω. Πως μπορώ να το πιω; Δεν θα το πιω!

- Επιτρέπετε στους ντάλιτ να μπαίνουν στο σπίτι σας;

- Πως να τους αφήσω να μπουν στο σπίτι μου; Απέξω τους μιλάμε και απέξω τους δίνουμε ότι είναι.

- Γιατί;

- Που είμαι εγώ (ο γαιοκτήμονας δείχνει με το χέρι ψηλά επάνω) και που είναι αυτοί (δείχνει με το χέρι χαμηλά το χώμα).

- Ποιά είναι η διαφορά σας;

- Είναι βρώμικοι και είναι μικροί. Εμείς ανήκουμε στις ανώτερες κάστες, αυτοί ανήκουν στις κατώτατες. Πως μπορούμε να αναμιχθούμε. Τους λέμε: «δουλέψτε, πάρτε τα λεφτά σας κι άντε να χαθείτε». Δε τους μιλάμε πολύ.

- Αν πεθάνει το καλύτερο ζώο σας και ένας ντάλιτ, για ποιον θα στενοχωρηθείτε πιο πολύ;

- Θα στενοχωρηθώ για το βουβάλι μου. Τους πληρώνουμε τους ντάλιτ. Αν πεθάνουν, θα βρούμε κάποιον άλλον. Θα στενοχωρηθώ για το βουβάλι γιατί το έχω μεγαλώσει από μικρό και για αυτό το αγαπώ.

- Οι ντάλιτς δεν είναι άνθρωποι;

- Δεν είναι από την κάστα μου, είναι απέξω, δεν είναι από το σπίτι μου. Τον ντάλιτ τον πληρώνουμε και πέθανε. Οι άνθρωποι πεθαίνουν. Θα στενοχωρηθώ μόνο για το βουβάλι μου, γιατί το έχω μεγαλώσει και πίνω γάλα από αυτό.

Οι διακρίσεις εξαιτίας των καστών απαγορεύονται από το Σύνταγμα της Ινδίας, όμως η παράδοση έχει φανεί δυνατότερη απ' τους νόμους. Μια παράδοση που συντηρείται από τις υψηλές οικονομικά τάξεις που, κρυμμένες πίσω από «τις αρχές του Ινδουισμού», προστατεύουν με πείσμα τα προνόμιά τους.

Ο Εξάντας ερεύνησε για μήνες το θέμα στην ενδοχώρα της Ινδίας. Κι έγινε μάρτυρας απίστευτων ιστοριών σαν αυτή του χωριού Μποπούρ, όπου ολόκληρη η κοινότητα συνωμότησε στην εν ψυχρώ εκτέλεση δύο νέων ανθρώπων. Το αγόρι ήταν ντάλιτ και η κοπέλα ανώτερης κάστας κόρη Βραχμάνου. Οι δύο νέοι ερωτεύτηκαν και κλέφτηκαν αναζητώντας καταφύγιο στην πρωτεύουσα. Τα μέλη των ανώτερων καστών του χωριού πήγαν στο Δελχί, τους εντόπισαν, τους έφεραν πίσω και τους εκτέλεσαν με μια σφαίρα στο κεφάλι. Η κοινωνική και θρησκευτική τάξη αποκαταστάθηκε...

Το νέο ντοκιμαντέρ του Εξάντα «Οι ανέγγιχτοι», καταγράφει ανατριχιαστικές υποθέσεις βίας και διακρίσεων, σοκαριστικές εικόνες καταπάτησης κάθε έννοιας ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και η έρευνα αποκαλύπτει την έκταση αυτού που οι διεθνείς οργανισμοί στις εκθέσεις τους χαρακτηρίζουν ως «το κρυφό απαρτχάιντ της Ινδίας». Μια συγκλονιστική ιστορία ταξικών και κοινωνικών διακρίσεων, που, με άλλοθι τη θρησκεία, αναπαράγεται εδώ και αιώνες.