«Αυτή η μηχανή σκοτώνει φασίστες»

Από τον Μουσολίνι μέχρι το νεοφασιστικό μόρφωμα της Χ.Α. οι πρώτες μάχες με τον φασισμό δόθηκαν με τραγούδια. Και σε βάθος χρόνου ήταν όλες νικηφόρες

Ακούστε καλά φασίστες
Μπορεί να ξαφνιαστείτε
Αλλά ο κόσμος οργανώνεται
Και είστε καταδικασμένοι να χαθείτε

Γούντι Γκάθρι.

H ιστορία των αντιφασιστικών τραγουδιών είναι παλιά όσο και ο ίδιος ο φασισμός, αφού ξεκινά στην Ιταλία του Μουσολίνι. Από τη στιγμή που οι μελανοχίτωνες προσλαμβάνονται από βιομήχανους για να διαλύσουν τις μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις στα εργοστάσια της Alfa Romeo και της Pirelli, η ιταλική Αριστερά ανασυντάσσεται όχι μόνο στους δρόμους, αλλά και στη μουσική της.

Οι στίχοι του θρυλικού Bandiera Rossa τροποποιούνται για να συμπεριλάβουν και τη φράση «Evviva il comunismo e la libertà». Λίγα χρόνια αργότερα οι Ιταλοί παρτιζάνοι θα πολεμήσουν τον φασισμό τραγουδώντας το Bella Ciao στον ίδιο μουσικό ρυθμό που χρησιμοποιούσαν οι καλλιεργητές ρυζιού στην κοιλάδα του ποταμού Ηριδανού στη βόρεια Ιταλία στα τέλη του 19ου αιώνα.

Για την ιστορία, η αρχική έκδοση του τραγουδιού είχε χαθεί στο πέρασμα του χρόνου και ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά στη δεκαετία του ’60 από την Giovanna Daffini.

Λίγα χρόνια αργότερα, στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, ο κομμουνιστής τραγουδοποιός Γούντι Γκάθρι κολλάει πάνω στην κιθάρα του ένα αυτοκόλλητο που γράφει «αυτή η μηχανή σκοτώνει φασίστες» και ξεκινάει τη δική του μάχη.

Στο τραγούδι του με τίτλο All You Fascists χτυπά την Κου Κλουξ Κλαν και τη ρατσιστική νομοθεσία εναντίον των μαύρων, που παραμένει ζωντανή στις Πολιτείες του Νότου ακόμη και έως τα μέσα της δεκαετίας του ‘60. Κυρίως όμως περιγράφει τα φαινόμενα φασιστικής συμπεριφοράς που γεννά η οικονομική κρίση του 1929 και η Μεγάλη Υφεση της δεκαετίας του ’80.

Το ίδιο τραγούδι θα αναγεννηθεί στη μετα-θατσερική Αγγλία από τον Μπίλι Μπραγκ ως συνέχεια του τεράστιου ρεύματος αντιρατσιστικών και αντιφασιστικών τραγουδιών της δεκαετίας του ’80.

Καθώς τα νεοφιλελεύθερα πειράματα της Μάργκαρετ Θάτσερ γεννούν, μεταξύ άλλων, και το κίνημα των νεοναζί στη Βρετανία, δεκάδες συγκροτήματα λαμβάνουν θέσεις μάχης.

Οι Specials δίνουν τις πρώτες μάχες με τραγούδια όπως το Racist Friend, στο οποίο μας καλούν να ξεγράψουμε όλους τους ρατσιστές που γνωρίζουμε, ενώ οι Clash με το Spanish Bombs αναζητούν διδάγματα στον αντιφασιστικό αγώνα των κομμουνιστών και των αναρχικών στον ισπανικό εμφύλιο.

Ο τραγουδιστής του συγκροτήματος Τζο Στράμερ ξετυλίγει εικόνες από τη δολοφονία του Λόρκα και τις Διεθνείς Ταξιαρχίες που πολέμησαν στο πλευρό των δημοκρατικών δυνάμεων της Ισπανίας.

Στο ίδιο μήκος κύματος θα κινηθούν και οι Ουαλοί Manic Street Preachers που μελοποιούν το σύνθημα από μια αφίσα του ισπανικού εμφυλίου ενάντια στους φασιστικούς βομβαρδισμού της Μαδρίτης: If you tolerate this your children will be next (εάν το ανεχτείς και αυτό, θα έρθει η σειρά των παιδιών σου).

Εμφανώς πιο αισιόδοξοι για την έκβαση κάθε αντιφασιστικής μάχης εμφανίζονται οι Men They Couldn’t Hang, όταν αποφασίζουν να μας διηγηθούν την περίφημη μάχη τής Cable Street. To ημερολόγιο γράφει 1936 και ο Οσβαλντ Μόσλεϊ, ηγέτης της βρετανικής φασιστικής ένωσης, αποφασίζει να πραγματοποιήσει μια μεγάλη συγκέντρωση στο πρότυπο των μελανοχιτώνων του Μουσολίνι.

Απέναντί του όμως θα συναντήσει 100.000 αντιφασίστες διαδηλωτές, που συγκεντρώνονται ύστερα από κοινό κάλεσμα αριστερών και αναρχικών οργανώσεων και συνδικάτων.

Οι 6.000 αστυνομικοί που καλούνται να προστατεύσουν τους περίπου 2.000 φασίστες του Μόσλεϊ δεν θα καταφέρουν να αναχαιτίσουν την οργή του κόσμου, που μετατρέπεται σε επεισόδια σε αρκετές περιοχές του Λονδίνου.

Σε αρκετές περιπτώσεις οι αντιφασίστες που συλλαμβάνονται βασανίζονται από την αστυνομία, ενώ δεκάδες καταδικάζονται σε καταναγκαστικά έργα έως και για έξι μήνες.

Παρά την εκδικητική μανία της αστυνομίας όμως το αντιφασιστικό κίνημα έχει κερδίσει μία από τις πιο λαμπρές και αποτελεσματικές μάχες της ιστορίας του.

Ο φασισμός στη Βρετανία ξεριζώνεται πριν προλάβει να απλώσει τις ρίζες του. Ίσως γιατί, όπως εξηγούν και οι Men They Couldn’t Hang, «αν τεντώνεις την παλάμη σου (σε ναζιστικό χαιρετισμό) δεν μπορείς να αρπάξεις το μέλλον».

Το μέλλον ήταν πάντα γι’ αυτούς που χαιρετούσαν με υψωμένες τις γροθιές.

Info

Ακούστε

Mavroprovatos

Μικρά στιχουργικά διαμάντια εναντίον της Χρυσής Αυγής και των διασυνδέσεών της με το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο.

Διαβάστε

Πώς φίλησα τον Μουσολίνι

Ο καθηγητής Σπύρος Μαρκέτος αναλύει το φλερτ της ελληνικής αστικής τάξης με τον φασισμό στα χρόνια του Μεσοπολέμου.

Η ανατομία του φασισμού, εκδόσεις Κέδρος

Ο Ρόμπερτ Πάξτον σε μια από τις πληρέστερες ακτινογραφίες του ιταλικού φασισμού και του γερμανικού ναζισμού

Άρης Χατζηστεφάνου