Δύο βιβλία σημάδεψαν την αρχή και το τέλος του Ολοκαυτώματος. Το πρώτο είναι «Ο αγών μου» του Αδόλφου Χίτλερ, το οποίο εκφράζει τις πεποιθήσεις του γερμανού δικτάτορα και το σκοτεινό υπόβαθρο της σκέψης του, που σήμανε την αρχή ενός τερατώδους πολέμου. Μπορούμε να πούμε ότι το δεύτερο είναι το ημερολόγιο της Αννας Φρανκ, το ερασιτεχνικό σύγγραμμα της χαρισματικής εβραιοπούλας, το οποίο διηγείται με στωικότητα και απρόσμενη ωριμότητα την καθημερινότητα οκτώ εβραίων μέσα στο καταφύγιό τους, από τον Ιούνιο του 1942 ως τον Αύγουστο του 1944.
Η Αννα Φρανκ γεννήθηκε στις 12 Ιουνίου του 1929 στη Φραγκφούρτη της Γερμανίας. Γόνος εύπορης οικογενείας ο πατέρας της, Οτο Φρανκ, υπηρέτησε με ευλάβεια τη χώρα του στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ενώ μερικά χρόνια αργότερα έχασε την περιουσία του μαζί με εκατοντάδες άλλους Γερμανούς στην οικονομική ύφεση του 1920. Τον Ιανουάριο του 1933 οι ναζιστές ανήλθαν στην εξουσία. Ο διορατικός Οτο μετέφερε την τετραμελή του οικογένεια (τη γυναίκα του και τις δύο κόρες του, Αννα και Μάργκο) στο Αμστερνταμ της Ολλανδίας, όπου ανέλαβε τη θέση του διευθυντή σε μια εταιρεία τροφίμων στην περιοχή του Πρίσενγκρατς. Η ναζιστική Γερμανία όμως δεν άργησε να κατακτήσει την Ολλανδία. Από τον Μάιο του 1940 το σύμπαν των εβραίων άλλαξε.
Λίγο προτού ξεκινήσει η μεταφορά των εβραίων στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως, ο Οτο αποφάσισε να εξαφανίσει την οικογένειά του. Γι’ αυτόν τον σκοπό δημιούργησε ένα προσάρτημα στην αποθήκη τροφίμων στο Πρίσενγκρατς, το οποίο αποτελούνταν από δύο διαμερίσματα εξοπλισμένα με τα κατάλληλα μέσα για να φιλοξενήσουν δύο οικογένειες, των Φρανκ και των Βαν Πελ – την τριμελή οικογένεια του συνεργάτη του Οτο Φρανκ. Τις δύο οικογένειες ακολούθησε στο καταφύγιό τους και ο Ντάσελ, ένας ηλικιωμένος εβραίος οδοντίατρος.
Η ζωή στο καταφύγιο ξεκινούσε αργά το απόγευμα. Φίλοι των Φρανκ προμήθευαν τους φυγάδες με εφόδια και φαγητό από τη μαύρη αγορά. Τις νυχτερινές ώρες ο Οτο και ο συνεργάτης του διατελούσαν τη συνηθισμένη τους εργασία στο κάτω μέρος της αποθήκης.
Η Αννα Φρανκ βρήκε στη φυλακή αυτή μια ιδιάζουσα ελευθερία. «Αγαπητή Κίτυ», γράφει στις πρώτες σελίδες του ημερολογίου της, το οποίο της δώρισε ο πατέρας της στα δέκατα τρίτα της γενέθλια, «ελπίζω ότι θα είσαι η παρηγοριά μου και το στήριγμά μου».
Πράγματι το ημερολόγιο αυτό εκφράζει εκτός από τη μεγάλη αδυναμία που είχε η Αννα στον πατέρα της την ωμότητα ενός πολέμου μέσα από τα μάτια ενός παιδιού το οποίο σταδιακά έχανε συνειδητά την αθωότητά του. «Δεν θα μπορέσω ποτέ να ξαναγράψω με αυτόν τον τρόπο. Γνωρίζω βαθιά μέσα μου πως δεν θα είμαι ποτέ πια αθώα» αναγράφει το ημερολόγιο στις 2 Νοεμβρίου του 1942.
Η φωνή της Αννας είναι η κραυγή ενός εβραίου στο κρησφύγετό του αλλά και η κραυγή του ανθρώπου του 20ού αιώνα, ο οποίος καταδιώχθηκε από την πιο αλλοπρόσαλλη δολοφονική μανία της Ιστορίας. Η νεαρή συγγραφέας ωστόσο αποκαλύπτει στις σελίδες του ημερολογίου ένα φυσικό ταλέντο στην τέχνη του γραπτού λόγου και μια λογική που ξεπερνά τα όρια της ηλικίας της. Σε μια από τις σελίδες της θέτει το εξής ερώτημα στον εαυτό της: «Είναι άραγε σωστό να ακολουθώ ολοκληρωτικά αυτά που μου υποβάλλει η συνείδησή μου;». Η Αννα προβληματίστηκε για τη ζωή, την αγάπη, το μίσος, την αρχή και το μέλλον μιας σχέσης με αφορμή την επαφή της με τον Πίτερ, τον δεκαεξάχρονο γιο των Βαν Πελ, για τον οποίο έτρεφε συναισθήματα, καθώς και για το μέλλον της ανθρωπότητας αλλά και την εσωτερική ανάγκη του ανθρώπου να συμφιλιωθεί με τον εαυτό του.
Το 1942 οι ναζιστές ανακάλυψαν το κρησφύγετο των Φρανκ μετά τη συμπτωματική καταδίωξη ενός ληστή στην αποθήκη τροφίμων. Οι δύο οικογένειες καθώς και ο ηλικιωμένος οδοντίατρος μεταφέρθηκαν στο Αουσβιτς. Η Αννα Φρανκ, η μητέρα της και η αδερφή της άφησαν την τελευταία τους πνοή στο Μπέργκεν-Μπέλσεν, το στρατόπεδο στο οποίο μεταφέρθηκαν όταν το Αουσβιτς δέχθηκε επίθεση από τους Ρώσους. Είχαν πληγεί από τύφο.Μοναδικός επιζών ο Οτο παρέλαβε το ημερολόγιο από τα χέρια των γειτόνων Ελι Βόσεν και Μίεν Βαν Σάντεν, οι οποίοι το περισυνέλεξαν μετά τη σύλληψη των Φρανκ. Σε αυτόν οφείλεται η αρχική έκδοση του ημερολογίου, άλλωστε σε αυτόν οφειλόταν και η ύπαρξή του. Το ημερολόγιο έχει μεταφραστεί σε 30 γλώσσες και ως σήμερα έχει πουλήσει 300.000 αντίτυπα σε όλον τον κόσμο. Το καταφύγιο της οικογένειας στο Πρίσενγκρατς λειτουργεί σήμερα ως κέντρο νεότητας με την ονομασία «Το σπίτι της Αννα Φρανκ».
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το καταφύγιο κάλυπτε μια μεγάλη βιβλιοθήκη η οποία οδηγούσε στην κρυφή πόρτα των δωματίων. Οταν οι ναζιστές ανακάλυψαν το κρησφύγετο αναγκάστηκαν να παραμερίσουν δεκάδες βιβλία για να μπουν στα διαμερίσματα και να φτάσουν στην Αννα. Αυτό που δεν γνώριζαν όταν αντίκρισαν την Αννα ήταν ότι το κορίτσι είχε ήδη δραπετεύσει. Μέσα από ένα ημερολόγιο…
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου