«Τη μια στιγμή γίνεται ένα μεγάλο κύμα που σαρώνει όλη τη χώρα, την άλλη χωρίζεται σε ένα γιγάντιο δίκτυο από αναρίθμητα μικρά ρυάκια. Τώρα αναβλύζει από το έδαφος σαν δροσερή πηγή, μετά χάνεται κάτω από τη γη. Πολιτικές και οικονομικές απεργίες, και μαχητικές απεργίες διαρκείας, γενικές κλαδικές απεργίες και τοπικές απεργίες, ειρηνικοί διεκδικητικοί αγώνες για αυξήσεις και αιματηρές συγκρούσεις στα οδοφράγματα –όλα αυτά διαπερνώνται, συμβαίνουν παράλληλα, διασταυρώνονται, είναι μια θάλασσα φαινομένων που ακατάπαυστα κινούνται, αλλάζουν».
Η ιδέα της γενικής απεργίας ήταν γνωστή από πολύ παλιά. Μεγάλες απεργίες είχαν ήδη γίνει είτε για πολιτικά δικαιώματα (δικαίωμα της ψήφου), είτε για εργατικές διεκδικήσεις. Αλλά στην περίοδο της Ρόζας Λούξεμπουργκ, στις πιο βασικές χ…ώρες της Ευρώπης υπήρχε «ψυχρότητα» απέναντι στην ιδέα της μαζικής απεργίας. Για τη συντριπτική πλειοψηφία των στελεχών της γερμανικής σοσιαλδημοκρατίας (SPD) η γενική απεργία θεωρούνταν «γενική τρέλα». Την έβλεπαν σαν εμμονή και πλάνη των αναρχικών, που θεωρούσαν ότι μόνο με μια γενική απεργία (έστω και 10 ημερών!) θα κατέρρεε το αστικό κράτος.
Οι ηγέτες των γερμανικών συνδικάτων (τα οποία είχαν τεράστια δύναμη και εκατομμύρια μέλη) ήταν αντίθετοι στη γενική απεργία. Είχαν φτάσει στο σημείο, στο συνδικαλιστικό συνέδριο του 1905 στην Κολονία, να κατεβούν με το σύνθημα: «Τα συνδικάτα έχουν πάνω από όλα ανάγκη ησυχίας».
Για τη Ρόζα η πείρα της ρωσικής επανάστασης του 1905 άλλαζε το πρίσμα με το οποίο έβλεπαν μέχρι τότε τη διεκδίκηση της εξουσίας.
Το ξέσπασμα της ρωσικής επανάστασης «τυπικά» ξεκίνησε στην Πετρούπολη με την πορεία 200.000 μπροστά από τα ανάκτορα του τσάρου, στις 22 Γενάρη του 1905. Η αιματηρή κατάπνιξη της διαδήλωσης έδωσε την αφορμή να ξεσπάσουν γιγάντιες μαζικές και γενικές απεργίες το Γενάρη και το Φλεβάρη σε όλα τα βιομηχανικά κέντρα και τις πόλεις της ρωσικής αυτοκρατορίας. Απεργίες που, ενώ ξεκίνησαν σαν αλληλεγγύη στους εργάτες της Πετρούπολης, πολύ σύντομα ανέδειξαν άλλα αιτήματα και διεκδικήσεις. Το αποτέλεσμα ήταν η κατάκτηση του 8ώρου σε πάρα πολλούς χώρους δουλειάς και η δημιουργία συνδικάτων, ενώ μπήκαν στη μάχη μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας (εμποροϋπάλληλοι, ηθοποιοί, καλλιτέχνες, υπηρέτες, αγρότες, ακόμα και φαντάροι).
Αλλαγή συνειδήσεων
Η Ρόζα δείχνει στο βιβλίο της πώς αλλάζουν και προχωρούν οι συνειδήσεις εκατομμυρίων ανθρώπων, που εμπλέκονται στις απεργίες και τις μάχες. Υπογραμμίζει: «Στην επανάσταση, όταν η ίδια η μάζα εμφανίζεται στην πολιτική σκηνή, η ταξική συνείδηση γίνεται πρακτική και δραστήρια. Έτσι, ένας χρόνος επανάστασης έδωσε στο ρώσικο προλεταριάτο τόση «μόρφωση» όση δεν μπόρεσαν τεχνητά να δώσουν στο γερμανικό προλεταριάτο 30 χρόνια κοινοβουλευτικών και συνδικαλιστικών αγώνων».
Τα γεγονότα στη Ρωσία, για τη Ρόζα, αποδεικνύουν ότι:
– Τα οικονομικά και πολιτικά αιτήματα (που μέχρι τότε αντιμετωπίζονταν σαν ξεχωριστές μάχες) δεν είναι ξεχωριστά, αλλά αδιάσπαστα συνδεδεμένα.
– Η μαζική απεργία είναι συνδεδεμένη με την προοπτική τις ανατροπής. Στη Ρωσία σχεδόν κάθε μαχητική απεργία κατέληγε σε αιματηρή αναμέτρηση με τις δυνάμεις του τσάρου.
– Μια γενική απεργία δεν μπορεί να κηρυχτεί αυθαίρετα από την ηγεσία του κόμματος ή των συνδικάτων. Όμως, οι μαρξιστές πρέπει να μπαίνουν σ’ αυτές τις μάχες και να γίνονται τμήμα τους, όπως έκανε το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα στη Ρωσία. Δεν πρέπει να περιμένουν μια «οργανωμένη και πειθαρχημένη μάχη που θα διεξάγεται σύμφωνα με ένα σχέδιο» για να πάρουν μέρος σ’ αυτή, γιατί τότε δεν θα τη δουν ποτέ. Επίσης, όμως, δεν πρέπει να υποτάσσονται στο μέσο όρο των απόψεων του κόσμου, αλλά να προχωρούν και να πολιτικοποιούν τη μάχη, δίνοντας την προοπτική της συνέχειας και την αυτοπεποίθηση στους αγωνιζόμενους εργάτες.
Περιγράφοντας τον πλούτο της μαζικής απεργίας, η Ρόζα επαληθεύει τον Μαρξ, όταν έλεγε: «Η επανάσταση της εργατικής τάξης είναι έργο της ίδιας». Η ίδια η τάξη πρόβαλε το «όπλο» της γενικής πολιτικής απεργίας. Η ίδια εφάρμοσε και τις μορφές δημοκρατικής οργάνωσής της (τα σοβιέτ). Οι επαναστάτες στη Ρωσία (Λένιν, Τρότσκι, Μπολσεβίκοι) μέσα από την εμπλοκή τους σ’ αυτή την επανάσταση «διδάχτηκαν», ώστε να συμβάλουν καθοριστικά στην επόμενη επανάσταση που, το 1917, αποδείχθηκε νικηφόρα.
Επικαιρότητα
Σήμερα, τη διαπίστωση της Ροζας για τη σύνδεση μεταξύ της πολιτικής και οικονομικής μάχης μπορούν να τη δουν όλοι. Σήμερα, στην εποχή του Μνημονίου, ακόμα και για να σταματήσουμε τις μειώσεις μισθών και τις απολύσεις, πρέπει… να ρίξουμε την κυβέρνηση. Ο κάθε αγώνας, όσο «μικρός» και αν φαίνεται, παίρνει τη διάσταση της πάλης ενάντια στο σύστημα συνολικά. Και σαν τέτοιος αντιμετωπίζεται από το καθεστώς.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου